تاثیر تغییر در مکانیزم پرداخت برعملکرد مراقبتهای درمانی سرپایی مراکز بهداشتی و درمانی روستایی مجری طرح پزشک خانواده در شهرستانهای ساری و جویبار

سابقه و هدف: طرح پزشک خانواده و بیمه روستایی یکی از اصلاحات انجام شده در سیستم خدمات بهداشتی اولیه ایران بوده است که به منظور بهبود عملکرد به ویژه در بخش درمان این سیستم از نیمه دوم سال 1384 در تمام روستاها و شهرهای با جمعیت زیر بیست هزار نفر در سراسر کشور به مرحله اجرا گذاشته شده است. از جمله تغییرات ایجاد شده نحوه به کارگیری و مکانیزم پرداخت اعضای تیم پزشک خانواده می باشد که به طور بالقوه ای می تواند عملکرد آن ها را تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله تغییر عملکرد مراکز بهداشتی و درمانی در بخش مراقبت های درمانی سرپایی در شهرستان های ساری و جویبار (استان مازندران) در قبل و بعد از اجرای طرح پزشک خانواده مورد مقایسه قرار گرفته اند. مواد و روش ها:‏ این بررسی شامل دو مطالعه موردی (case study) در دو شهرستان می باشد. داده های این تحقیق مربوط به 30 مرکز بهداشتی و درمانی روستایی شهرستان ساری و 12 مرکز شهرستان جویبار بوده است. داده های این تحقیق بر مبنای داده های موجود در نظام ثبت اطلاعات خدمات بهداشتی اولیه نظام سلامت می باشد که از یک چک لیست برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. اطاعات مربوط به دوره زمانی یک سال قبل و سه سال بعد از اجرای طرح پزشک خانواده مورد مقایسه قرار گرفته است. یافته ها: افزایش قابل ملاحظهای در تعداد ویزیت پزشکان بعد از معرفی طرح پزشک خانواده اتفاق افتاده است که حدود شش برابر عملکرد پزشکان عمومی در سیستم شبکه مراقبت های اولیه بهداشتی در همان مراکز می باشد. تغییر تقریباً دو برابری هم در خدمات واحد تزریقات و پانسمان و هم در خدمات آزمایشگاهی مراکز مجری طرح پزشک خانواده اتفاق افتاده است. استنتاج:‏ ارائه کنندگان این خدمات در همان شرایط حاکم بر نظام ارائه خدمات بهداشتی اولیه کشور رفتاری را انتخاب نموده اند که افزایش عملکرد نیروی انسانی تا سطح حدود شش برابر افراد مشابه در همان واحدهای ارائه خدمات در نظام قبلی می باشد. این تغییر با مشی آهسته تر، در سایر فعالیت های مرتبط با زنجیره خدمات درمانی بیماران شامل خدمات تزریقات و پانسمان و خدمات آزمایشگاهی نیز مشاهده گردیده است.